Cổ phiếu của các công ty năng lượng hạt nhân đạt mức cao kỷ lục trong tuần này sau khi Amazon và Google ký kết các hợp đồng quan trọng về cung cấp điện. Những thỏa thuận này hỗ trợ việc sử dụng đến một tá lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMRs) thế hệ tiếp theo tại Mỹ để cung cấp điện có lượng CO₂ thấp cho các trung tâm dữ liệu AI tiêu tốn nhiều năng lượng của các tập đoàn công nghệ khổng lồ.
Giá cổ phiếu của các nhà phát triển SMR được niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ như Oklo Inc và NuScale Power đã tăng 99% và 37% trong tuần qua. Các đối thủ cạnh tranh như X-energy và Kairos Power, hai nhà phát triển SMR tư nhân, cũng đã công bố các thỏa thuận tài trợ. Cổ phiếu của Cameco, Oklo, NuScale, Constellation và BWX Technologies đã giao dịch ở mức cao kỷ lục trong tuần này.
Nhà đầu tư coi những thông báo này là bằng chứng cho thấy sự phục hưng hạt nhân đang lấy đà, sau khi ngành này bị suy yếu kể từ tai nạn Fukushima ở Nhật Bản năm 2011. Sự gia tăng của các trung tâm dữ liệu đang thúc đẩy sự gia tăng lịch sử về nhu cầu điện ở Mỹ và làm suy yếu các nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và khử cacbon.
Tập đoàn Năng lượng Constellation, nhà điều hành đội tàu lò phản ứng thông thường lớn nhất ở Mỹ, đã ghi nhận sự tăng gấp đôi giá cổ phiếu kể từ đầu năm. Tháng trước, Constellation đã ký hợp đồng cung cấp điện 20 năm với Microsoft, hợp đồng này sẽ dẫn đến việc tái khởi động nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island ở Pennsylvania—nơi xảy ra vụ tai nạn hạt nhân nghiêm trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Cổ phiếu của nhà sản xuất uranium Cameco đã tăng 38% trong năm nay, trong khi cổ phiếu của nhà cung cấp linh kiện hạt nhân BWX Technologies tăng 65%. "Các công ty vận hành lò phản ứng đã nói trong một thời gian rằng họ cần được sử dụng để đáp ứng nhu cầu điện do AI gây ra, nhưng dường như không ai tin họ", Seth Grae, CEO của Lightbridge Corporation, nói.
Cho đến gần đây, các nhà đầu tư vẫn thận trọng trong việc tài trợ cho việc mở rộng các lò phản ứng nhỏ, được những người ủng hộ ca ngợi là nhỏ hơn, an toàn hơn và hiệu quả hơn so với các lò phản ứng hạt nhân quy mô lớn. Những lo ngại về khả năng của ngành trong việc hoàn thành các dự án đúng thời hạn và trong phạm vi ngân sách, kết hợp với lãi suất cao và sự thiếu hụt khách hàng sẵn sàng hỗ trợ dự án, đã làm chậm tiến độ.
Vào năm ngoái, X-energy đã phải hủy bỏ một thỏa thuận trị giá 1,8 tỷ đô la để lên sàn chứng khoán thông qua một "Công ty Mua lại Mục đích Đặc biệt" (SPAC). Ngay sau đó, NuScale đã hủy bỏ kế hoạch xây dựng lò phản ứng nhỏ đầu tiên tại Mỹ, do không có đủ các nhà cung cấp năng lượng quan tâm đến việc mua điện, sau khi giá tăng hơn 50 phần trăm lên 89 đô la mỗi megawatt giờ.
Quyết định của Amazon và Google đầu tư vào các lò phản ứng nhỏ phản ánh nhu cầu của họ về việc thu thập điện năng đáng tin cậy, tiết kiệm chi phí và sạch sẽ cho một làn sóng mới của các trung tâm dữ liệu AI. Trong nửa đầu năm 2024, theo Wood Mackenzie, các trung tâm dữ liệu mới với tổng công suất gần 24 gigawatt đã được công bố—hơn gấp ba lần so với cùng kỳ năm trước.
Ngành công nghiệp cũng được hưởng lợi từ hàng tỷ đô la tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ, vốn lo ngại rằng Nga và Trung Quốc — những nước đã có một số lò phản ứng nhỏ hoạt động — có thể chiếm lấy vị trí dẫn đầu không thể vượt qua trong lĩnh vực hạt nhân. Washington cũng nhận thức rằng một hệ thống năng lượng ổn định là cần thiết để duy trì vị trí dẫn đầu trong các công nghệ AI, mà không làm gia tăng lượng khí thải.
Tuy nhiên, các nhà phê bình cảnh báo rằng sự hưng phấn xung quanh năng lượng hạt nhân, đặc biệt là các lò phản ứng nhỏ, tiềm ẩn những rủi ro đáng kể. Ông Edwin Lyman, Giám đốc an toàn hạt nhân của Liên minh các Nhà khoa học quan tâm, tuyên bố rằng các SMR của X-energy và Kairos là "thiết kế chưa được kiểm chứng" và có khả năng sẽ mất nhiều thời gian hơn để đưa vào vận hành so với các mốc thời gian dự kiến từ năm 2030.
Bất chấp những thách thức, các nhà phát triển lò phản ứng nhỏ vẫn lạc quan. "Cộng đồng công nghệ đã nhận ra giá trị không chỉ ở những lợi ích không CO₂ mà còn ở tính khả dụng và độ tin cậy," Clayton Scott, Giám đốc Thương mại tại NuScale, cho biết. "Động lực đang có.
